UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ve “tarihin sıfır noktası” olarak nitelendirilen Göbeklitepe’nin insanlığın ortak mirasına dönüşmesine katkı sağlayan Prof. Dr. Klaus Schmidt, vefatının 9. yılında anılıyor.
Göbeklitepe, ilk kez 1963’te İstanbul ve Chicago üniversitelerinin ortaklaşa yaptığı yüzey araştırmasıyla gündeme geldi. Ardından 1986’da tarlasını süren bir çiftçinin bulduğu heykelle Göbeklitepe’de somut bulgulara ulaşıldı.
Prof. Dr. Klaus Schmidt, Göbeklitepe’yi 1994’te ziyaret ederek, sadece üst kısmı görülen taşların neolitik döneme ait olduğunu tespit etti. Şanlıurfa Müze Müdürlüğü bünyesinde bölgede 1995’ten itibaren başlayan kazılarda Schmidt ve ekibi de görev aldı.
Kazı heyeti başkanı olarak atandığı 2007’den itibaren Göbeklitepe’de yürütülen kazı çalışmalarında, insanlık tarihi için önemli ipuçları ortaya çıktı. Buluntular, avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik hayata geçilen bu dönemde, insanların mütevazı ve basit bir yaşam tarzıyla yetinmek yerine görkemli bir evre geçirdiğini ortaya koydu.
Kazılarda, neolitik döneme ait insan heykeli, kireç taşından şekillendirilmiş yaban domuzu, tilki ve kuş kabartmaları ile çakmak taşından yapılmış çok sayıda ok ucu bulundu. Ayrıca, 3-6 metre boyunda ve 40-60 ton ağırlığında olan “T” biçimli dikili taşlar gün yüzüne çıkarıldı. Bölgede ayrıca dünyanın en eski tapınak kalıntıları arasında yer alan 8-30 metre çapındaki dairesel ve dikdörtgen şekilli yapılar ile yaklaşık 12 bin yıl öncesine ait olduğu belirtilen 65 santimetrelik insan heykeli gibi çeşitli eserler bulundu.
Göbeklitepe’nin elde edilen buluntularla “tarihin sıfır noktası” olarak nitelendirilmesi, dünyanın gözünün buraya çevrilmesini sağladı. 2011 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen Göbeklitepe için Kazı Başkanı Prof. Dr. Schmidt, kalıcı listede yer alması için çalışmalarını yoğunlaştırdı.
Ancak, Prof. Dr. Schmidt, tatil için gittiği Almanya’da 20 Temmuz 2014’te geçirdiği kalp krizi sonucu 61 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi, 25 Temmuz 2014’te Almanya’nın Diebach kentinde düzenlenen bir törenle toprağa verildi. Ölümü, Göbeklitepe çalışmalarını yürüttüğü Şanlıurfa’da da üzüntüyle karşılandı.
Profesörün en büyük hayali, vefatından sonra gerçekleşerek 1 Temmuz 2018’den itibaren Göbeklitepe’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmesiydi. Aldığı bu unvan sonrası Göbeklitepe, Türkiye’nin en çok merak edilen ve gezilen ören yerleri arasına girerek 2 milyonu aşkın ziyaretçiye ev sahipliği yaptı.
